Google İsrail propagandası yapmak için 45 milyon dolarlık anlaşma imzaladı

Jack Poulson, Lee Fang | Drop Site News | Tercüme: Mepa News

2 Mart 2025’te, İsrail hükümetinin Gazze’ye tüm gıda, ilaç, yakıt ve diğer insani yardım malzemelerinin girişini abluka altına aldığını açıklamasından saatler sonra, Kudüs’teki milletvekilleri, böyle bir kararın yıkıcı insani bedeli hakkında değil, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinin halkla ilişkiler sızıntısını nasıl ele almaya hazırlandığı konusunda cevaplar talep etti.

İsrail parlamentosunda Dış İlişkiler alt komitesinin başkanı olan Knesset üyesi Moshe Tur-Paz “İnsani yardımın kesilmesi örneğinden yola çıktım, bu sabah böyle bir şeye hazırlandınız mı?” diye sordu.

Oturumda daha sonra aynı soruya muhatap olan İsrail Savunma Kuvvetleri sözcüsü Avichai Adraee ise milletvekillerine çalışmaların devam ettiğini belirterek, “Bu bağlamda açlık olmadığını açıklamak ve verileri sunmak için dijital bir kampanya başlatmaya da karar verebiliriz” dedi.

Kamuya açık hükümet sözleşmeleri, İsrail’in başbakanlık ofisine bağlı reklam bürosunun o zamandan beri açlık krizini gizlemek için kitlesel bir reklam ve kamuoyu mesajlaşma çabasına giriştiğini gösteriyor. Bu çabalar arasında geçtiğimiz ay geniş bir şekilde haber yapılan Amerikalı influencer’ların kullanımı da yer alıyor. Ayrıca Google, YouTube, X, Meta ve diğer teknoloji platformlarına on milyonlarca dolar kazandıran ücretli reklamlara yapılan yüksek dolarlık harcamaları da içeriyor.

“Gazze’de yiyecek var. Bunun dışındaki her iddia yalandır.” diyen bir propaganda videosu İsrail Dışişleri Bakanlığı tarafından Ağustos sonunda Google’ın YouTube video paylaşım platformunda yayınlandı ve 6 milyondan fazla kez görüntülendi. Videonun erişiminin büyük bir kısmı, Google ile Netanyahu’nun ofisi arasında Haziran ayı sonunda başlatılan ve daha önce bildirilmeyen 45 milyon dolarlık (150 milyon şekel) reklam kampanyası sırasında verilen bir reklamdan kaynaklanıyor. Hem YouTube hem de Google’ın reklam kampanyası yönetim platformu Display & Video 360 ile yapılan sözleşme, reklam kampanyasını açıkça “halkla ilişkiler ve propaganda” arasında bir anlama gelen İbranice bir kelime olan “hasbara” olarak nitelendiriyor.

Kayıtlar, İsrail hükümetinin benzer şekilde X ile bir reklam kampanyası için 3 milyon dolar (10 milyon şekel) harcadığını gösteriyor. Fransız ve İsrailli reklam platformu Outbrain/Teads de yaklaşık 2.1 milyon dolar (7 milyon şekel) alacak.

Reklamlar, Gazze’de giderek kötüleşen durum karşısında artan küresel tepkilere yanıt olarak yayınlandı. Ağustos ayında BM, Gazze Şehrini de kapsayan Gazze bölgesinde resmen kıtlık ilan etti. Gıda güvenliği konusunda önde gelen küresel otorite olan Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC), önümüzdeki haftalarda Deyr el Belah ve Han Yunus’ta kıtlık eşiğinin aşılacağını öngördü ve “bu kıtlık tamamen insan yapımıdır, durdurulabilir ve tersine çevrilebilir” dedi. BM yardım koordinasyon ofisi OCHA da Cuma günü Gazze Şeridi’nde “büyük bir kıtlığa doğru gidildiği” uyarısında bulundu.

Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’na göre savaşın başlamasından bu yana 131’i çocuk olmak üzere en az 367 Filistinli açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybetti.

BM’nin Filistinli mültecilere yönelik birincil yardım kuruluşu olan UNRWA’yı itibarsızlaştırmaya yönelik bir İsrail Google reklam kampanyasının varlığı da geçen yıl WIRED tarafından benzer şekilde rapor edilmişti. İsrail’in diaspora bakanlığının kamuoyu bilinçlendirme sorumlusu Hadas Maimon, 2 Mart’taki Knesset oturumunda “neredeyse bir yıldır UNRWA konusunda büyük bir kampanya yürütüyoruz” dedi.

İsrail hükümetinin Google platformlarındaki diğer reklamları Birleşmiş Milletler’i Gazze’ye yardım ulaştırılmasını “kasıtlı olarak sabote etmekle” suçluyor ve İsrail, ABD ve adı açıklanmayan Avrupa ülkeleri tarafından desteklenen Gazze İnsani Yardım Vakfı’nın tanıtımını yapıyordu. Kampanyalardan biri, Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas’ın, İsrailli savunuculuk grubu Dinah Project tarafından yayınlanan tartışmalı bir rapor sonucunda ortaya atılan toplu cinsel şiddet iddiaları nedeniyle yargılanmasını teşvik etti.

Kıtlığın inkâr edilmesine rağmen, İsrail hükümetinin önde gelen isimleri, Gazzelilerin gıda ve su ihtiyacının kesilmesini, bölgeden kitlesel göçü teşvik etmek için bir strateji olarak savundu. Kanal 12’ye göre İsrail Maliye Bakanı ve Netantayu hükümetinin koalisyon ortağı Bezalel Smotrich, Bence onları kuşatabilirsiniz. Su yok, elektrik yok, açlıktan ölebilirler ya da teslim olabilirler.” dedi.

Netanyahu hükümetinde Miras Bakanlığını yöneten Knesset üyesi Amichay Eliyahu da benzer şekilde Gazze’deki Filistinli nüfusun açlığa mahkum edilmesi çağrısında bulundu. Eliyahu Temmuz ayında bir radyo röportajında “Düşmanlarını besleyen hiçbir ulus yoktur” dedi. Mayıs ayında da Filistinlilerin “açlıktan ölmesi gerektiğini” savunan bakan, “hayatlarından endişe eden siviller varsa, göç planını uygulamalılar” şeklinde konuştu.

Bir başka kampanya da, İsrail’in işlediği savaş suçlarına dair kanıtlar toplayan ve uluslararası kovuşturmayı savunan Hind Recep Vakfı adlı Filistin yanlısı hukuk mücadelesi örgütünü itibarsızlaştırmaya çalıştı. Bazı reklamlar İsrail hükümetinin “Hind Recep Vakfı’nın Maskesini Düşürmek” başlıklı bir raporuna bağlantı veriyor ve bu raporda kuruluş “aşırılık yanlısı ideolojiler ve terör örgütleriyle derin bağlantıları olan ve gerçek amaçları konusunda ciddi endişeler uyandıran bir kuruluş” olarak nitelendiriliyor.

BM Özel Raportörü Francesca Albanese’nin Google’ın “Gazze’deki soykırımdan kazanç sağladığı” sonucuna vardığı Haziran raporuna cevaben, Google’ın kurucu ortağı Sergey Brin’in 5 Temmuz’da şirket içi bir forumda BM’yi “şeffaf bir şekilde antisemitik” bir örgüt olarak tanımladığı bildirildi. Albanese’nin Google’a yönelik eleştirileri, şirketin 2021 yılında Amazon’a katılarak İsrail hükümetiyle -ordu da dahil olmak üzere- Project Nimbus olarak bilinen büyük bir bulut bilişim sözleşmesi imzalamasına odaklanıyordu.

İsrail Başbakanlık Ofisi’nin Gazze’deki açlıktan “yalan” olarak bahseden reklamları, hükümet açıklamalarına göre Haziran ayında Google ve X reklamları aracılığıyla altı aylık hasbara kampanyasını yürütmeye başlayan İbranice kısaltmasıyla Lapam olarak bilinen İsrail Hükümeti Reklam Ajansı aracılığıyla verildi. Sözleşmeler başlangıçta, uluslararası kitleleri İsrail ordusunun İran’a karşı on iki gün süren ve Yükselen Aslan Operasyonu olarak bilinen hava saldırılarını desteklemeye ikna etmeye çalışan bir propaganda dalgası etrafında şekillendi. Yayınlanan sözleşmedeki bir madde “talebin Yükselen Aslan Operasyonunu takip eden kampanyalar ve devam eden faaliyetler için olduğunu” açıklıyordu.

ABD merkezli kar amacı gütmeyen İran’daki İnsan Hakları Aktivistleri’nin tahminlerine göre İsrail hava saldırılarında en az 436 İranlı sivil öldürüldü.

Haziran ayında imzalanan sözleşmede şu ifadeler yer alıyor:

“Yükselen Aslan Operasyonu’nun başlamasından bu yana Başbakanlık, İç Cephe Komutanlığı, Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Ulusal Tanıtım Bölümü, Diaspora Bakanlığı ve daha fazlası dahil olmak üzere tüm devlet bakanlıkları ve güvenlik birimleri için geniş kapsamlı bir sosyal yardım faaliyeti yürütmek amacıyla tüm çalışanları ve tedarikçileriyle tam bir acil durum formatında çalışmaktadır.”

Netanyahu’nun propagandasının yayılmasında Google ve X ile yapılan sözleşmelerin oynadığı merkezi role atıfta bulunan İsrail hükümet belgesi şöyle devam ediyor:

“Sözleşme yapılmak istenen taraflar, Başbakan’ın hem rutin dönemlerde hem de acil durumlarda sürekli olarak birlikte çalıştığı kilit kuruluşlar arasındadır ve gerekli bilgi görevlerini yerine getirmek için gerekli altyapı ve bilgiye sahiptirler.”

Arap doğruluk kontrol kuruluşu Misbar tarafından Ağustos ayı başında yayınlanan bir yazıda, Google ve Meta’nın reklam şeffaflığı portallarında ifşa edilen bilgilerin, Yükselen Aslan Operasyonu sırasında faaliyet gösteren “büyük ölçekli bir İsrail propaganda kampanyası” anlamına geldiği bildirildi. Misbar, İsrail hükümetinin reklam kampanyalarını “saldırıları meşrulaştırmak için dezenformasyon kullanıldı ve bunları İsrail ve Batı ülkelerinin güvenliği için gerekli olarak sunuldu” şeklinde nitelendirdi.

Google, Outbrain/Teads ve İsrail Hükümeti Reklam Ajansı yorum taleplerine yanıt vermedi.